Hoe kun je een leuk en verrijkend oogstfeest te vieren? Hoe kun je de magie van dit seizoen ervaren, ook als je in de stad woont en geen eigen ‘oogst’ hebt?
En welke inzichten krijg je door het bewust te vieren? Die inzichten vormen een extra dimensie, spirituele oogst op zich!
Hete hondsdagen en het eerste oogstfeest (herfst-feest)
Eind juli, begin augustus voel je dat er ondanks de warmte iets verandert. Vooral als je buiten komt, op het land, kun je het voelen, en vooral: je ziet het.
Niet dat het weer direct guur wordt, en de bomen kaal. Maar toch begint de oogst: de herfst.
Het woord herfst is taalkundig verwant met het engelse harvest: de oogst. Eigenlijk begint het al half juli. Het hooi wordt van het land gehaald, basis voedsel voor de dieren. En het graan : het basisvoedsel voedsel voor de mensen. Met het graan en het hooi is de grote mep binnen en haalden de boeren opgelucht adem. Ze zouden ook deze winter niet verhongeren. Dat was natuurlijk aanleiding voor een groot feest.
Een handeling die zo wezenlijk was als de oogst, werd van oudsher met eerbied benaderd. Die eerbied voor de natuur, de groeikracht werd uitgebeeld in tal van grote en kleine rituele gebruiken en handelingen. Hierin kwamen dood en leven samen: de gewassen stierven opdat de mensen zouden leven.
Oogstgebruiken
Bij het oogsten droeg men witte kleding, ter ere van het blinkende graan. Men versierde zeisen en sikkels en hoeden met bloemen. De eerste graanschoof werd vol bloemen gestoken en geofferd aan het erf, ter ere van de muizen, de voorouders of aan de feeën, de natuurgeesten van het land.
De laatste graanschoof bevatte de samengebalde groeikracht van het graan. De garf verbeeldde de vegetatiegod die in de lente tijdens het bloemenfeest de jonge aardegodin had bevrucht en nu werd neergemaaid om met zijn levenskracht in het gewas, het hele volk te voeden. Meestal graan, maar soms ook hooi of aardappels, afhankelijk van de streek.
De koning die stierf voor het land
In vervlogen tijden was de laatste schoof geen schoof, maar de Graankoning zelf. Een mens, die ritueel drager was van de vruchtbaarheid van het land. Met de graanoogst werd hij gedood zodat zijn bloed het land nieuwe vruchtbaarheid zou geven. Mensenoffers waren aanvankelijk de vorsten: de koning die stierf voor zijn land; ging het slecht met het land, dan bracht de koning het offer van zijn leven. Zeer oude en krachtige magie.
Naarmate de band met het land losser werd en de koningen minder dienstbaar, besteedden zij deze eervolle taak uit aan slaven en gevangenen. Nog later werd de mens vervangen door een plaatsvervanger, een graanpop, een stroman, een wicker man. Stromannen kennen we nu nog steeds, ze spelen een belangrijke rol in allerhande politiek gekonkel.
Deze graanschoof werd geëerd in het heiligdom, vaak een boomheiligdom, en na wijding aan de haard opgehangen, als symbool van dankbaarheid voor ons dagelijks brood.
Graangeest
In allerlei mythen wordt deze animistische graangeest verpersoonlijkt tot een geofferde vegetatiegod. Osiris, wiens leven werd verdeeld over het hele land, 14 stukken, een deel voor ieder gewest. Lleu Llaw Gyffes, de graanblonde Welsh god die door zijn bloemenbruid werd gedood. Wodan of Wold, die in het graan leefde en aan de boom hing, zichzelf offerend aan zichzelf. Jezus, die water in wijn veranderde en met vijf broden en twee visjes een grote menigte voedde en stierf aan het hout en herrees.
De laatste graanschoof alle groeikracht bevatte en werd geëerd. Men vlocht er poppetjes van die in huis werden bewaard, of er werd wijwater overheen gesprenkeld en bloemen versierd en opgehangen op een eervolle plaats: aan een boom, boven de eettafel of op de schoorsteen.
Je ziet de oogst en je weet: dit is het.
Bij ons zijn inmiddels de kersen binnen. Twintig kilo zit in de potten, we zijn klaar voor de winter! De eerste aardappels komen uit hun hooi-bedden en de eerste groenten uit de moestuin. Boontjes, courgettes, peultjes, courgettes, bieten, courgettes, postelein en…
Oogsten vraagt moed. Het is een heel definitief moment. Je ontdekt welke planten je teveel hebt gezet, en welke je mist. Je ziet of je de zaak goed hebt verzorgd en of je ziet de invloed van de weersomstandigheden. Na een periode vol dromen en wensen, inspanning en hoop sta je nu te kijken naar de realiteit. Je ziet de oogst en je weet: dit is het. Niet meer en ook niet minder.
Oogst is een confrontatie: er is geen kans meer op verbetering. In deze ronde moet je het doen met wat er is. Je hoop en verwachtingen zijn misschien niet uitgekomen en daar moet je nu mee dealen. Aan de andere kant oogst je soms meer dan je had durven hopen en wensen. Ook dat is een ding; het is de kunst om die overvloed in ontvangst nemen.
Door je oogst te vieren, kom je verder
Na het oogstfeest komt de evaluatie, het verwerken van de oogst, het helemaal in je op nemen en tot je door laten dringen: dit is het. Wat doet dit met me. Hoe kan ik hier leven uit halen en groei. Dat geldt niet alleen voor de boontjes en de courgettes, maar ook voor alle andere oogst: je onderneming, je salaris, je kinderen, je kunstwerken die klaar zijn. Alleen door daadwerkelijk te oogsten, voed je je geest en kom je verder.
Kortom, oogsten is ook confronterend. Het is een beetje sterven – en volwassen worden. Rituelen maken zo’n moment tot een spel, een ritueel spel, waardoor de werkelijkheid een paar lagen dieper door kan dringen. Neem daarom de tijd om het oogstfeest te vieren, samen met je dierbaren, je kinderen, je vriendinnen, je intervisieclub, vier het oogstfeest bij voorkeur samen. Hier zijn een paar suggesties.
9 manieren om het oogstfeest te vieren
- Oogsten! Haal groenten of vruchten uit je tuin, ga het bos in om wilde bramen of bosbessen te plukken, of bezoek de plaatselijke boerenmarkt. Bak een bramentaart.
- Zoek kruiden en maak een kruidenbundel om je huis te roken (smudgen). Fijne kruiden zijn salie, bijvoet (Artemisia) lavendel, tijm. Je kunt de smudge bundels versieren met mooie bloemen of energetisch krachtige kruiden die jou aanspreken. In de winter kun je deze de kruidenbundels gebruiken in de 12 heilige rooknachten tussen kerst en nieuwjaar; maak er in dat 12, een voor iedere dag.
- Bak een vers knapperig broodje. Als je helemaal los wilt gaan, maak dan je eigen zuurdesem! Zuurdesem rijst heel langzaam. In die tijd breekt het enzym fytase het fytinezuur in het graan af. Fytinezuur houdt de mineralen gevangen, waardoor graan niet bij de eerste waterdruppel ontkiemt. Heel slimme zet van de natuur maar als jij brood bakt, zorg dan dat het enzym de tijd krijgt, zodat je de mineralen losweekt uit de omhelzing van het fytinezuur. Dan komen ze voor jou ter beschikking. Dat kost tijd! Veel brood krijgt die tijd niet en zo mis je de mineralen! Zuurdeeg maken is heel gemakkelijk en er zijn genoeg leuke video’s over te vinden. Het brood smaakt niet per se zuur. Gebruik je liever gist, laat het deeg dan toch minstens 12 uur staan.
- Vlecht een graanpopje. Als je geen graanhalmen hebt, maak het dan van iets anders. Papier. Of stof. Kijk hier hoe je een zorgenpopje kunt maken. Je kunt op dezelfde manier een dankbaarheidspopje maken!
- Maak een offer van brood en vruchten : bind op een plat brood enkele smaakvolle vruchten en een kaars, als dankoffer. Kleed je in het wit, breng het offer in het water en steek de kaars aan. Je kunt aan de vruchten een briefje binden met jouw vervulde wensen. Of een symbool van iets wat je oogst, dat je wilt offeren als dank. Dit is in de jarcyclus het moment voor dankbaarheid. Dankbaarheid zet nieuw elan in beweging.
- Decoreer je Thuistempel met slingers van bloemen en graanhalmen en mediteer met de voorouders en de feëen. Ontvang de magie en inzichten vanuit het Rijk achter de sluiers.
- Vier een ceremonie voor Persephone, de enige vrouwelijke vegetatiegodin, die stierf en in de lente nieuw leven bracht. Eer haar met een speciaal brood in de vorm van een slang. Eet samen de slang op. Laat een stukje achter in een graanveld of boomgaard.
- Maak een kampvuur en bak stokbroodjes met elkaar. Dans en vier het leven. Maak ruimte voor vreugde en dankbaarheid. Pleng wat wijn voor de feeën en natuurgeesten.
- Heb je een onderneming? Maak dan een overzicht van je cijfers. Neem de tendensen waar, relateer ze aan je intenties. Neem in ontvangst wat er nu is. Vier je successen, ook als alles er minder goed voor staat dan je zou willen. Geef iets weg.
Ik wens je een fijne Lammas, een prachtige oogstfeest en een rijke, overvloedige oogst!
Welke waardevolle inzichten schenkt de oogst je dit jaar? Deel het in de reacties!
Bestel gratis de Hartslag van de Tempel. Een magisch magazine.